Terug
  • Auteur
  • NVMO-commissie BOM
  • Printdatum
  • 15-09-2003
  • E-pubdatum
  • 15-09-2003

Onderzoek naar belemmeringen bij voorschrijven nieuwe geneesmiddelen

Download PDF

Het doel van de enquête was om te peilen of de beoordeling van nieuwe middelen door de commissie BOM ook regelmatig door de leden wordt gezien, hetzij in het verenigingstijdschrift Medische Oncologie dan wel op de NVMO-website (www.nvmo.org). Daarnaast wilden wij bezien of er al ervaringen zijn met de zogenaamde 75%-vergoedingsregeling van het College Tarieven Gezondheidszorg (CTG) ter restitutie van intramuraal verstrekte medicatie. Ook wilden we te weten komen of en hoe vaak er problemen ontstaan bij het voorschrijven hiervan. Voor de enquête is een selectie gemaakt van zes adviezen van de commissie BOM voor geneesmiddelen voor intramuraal gebruik. Met opzet is er gekozen voor een anonieme peiling, om ongewenste bias te vermijden.

Respons

De respons op de enquête was goed: 46 procent van de geënquêteerden heeft de vragenlijst geretourneerd, met een evenredige verdeling van respondenten over de algemene versus categorale en academische ziekenhuizen. Het merendeel van onze collega’s is kennelijk goed op de hoogte van de uitspraken van de commissie BOM, waarbij opvalt dat bezoek aan de website aanzienlijk minder frequent is dan het lezen van de geschreven informatie; misschien een punt van aandacht voor de redactieraad. Het is de vraag of wij tevreden mogen zijn met een dekking van 80 procent lezers van Medische Oncologie, wellicht is ook hier nog wat additionele PR nodig. Het is echter verheugend om te mogen constateren dat de uitspraken van de commissie een duidelijke ingang vinden bij de betrokkenen en dat men kennelijk is doordrongen van het belang van een consensus in onze beroepsgroep aangaande het gebruik van nieuwe medicatie en indicaties.
Wat dat aangaat, lijkt er weinig verschil in informatieniveau te bestaan tussen collega’s in de centrale en categorale of algemene ziekenhuizen. Velen zijn op de hoogte van het bestaan van de 75%-regeling. Mondelinge informatie leert echter dat in een aantal klinieken deze regeling zeer verschillend wordt toegepast. Sommige instituten krijgen de volledige dekking, maar andere slechts een dekking van 30 procent, terwijl elders de regionale verzekeraar door consequente toepassing van de regeling zegt hiermee in financiële problemen te komen.

Onderrapportage

Wij menen echter dat er ook sprake kan zijn van enige onderrapportage van verstrekkingsproblemen. Zo is bekend dat in sommige PA-laboratoria de bepaling van Her2/neu niet routinematig mogelijk is bij patiënten met mammacarcinoom, zodat daardoor de basis ontbreekt voor behandeling met trastuzumab. Het is voorstelbaar dat dit niet altijd als een beperking wordt gepercipieerd.
In sommige ziekenhuizen is deze behandeling zelfs niet toegestaan, terwijl elders sprake is van een gelimiteerd aantal patiënten dat voor behandeling in aanmerking komt. Ook komt het voor dat bij een dreigende overschrijding van het geneesmiddelenbudget de toegang tot de polikliniek voor nieuwe patiënten tijdelijk wordt gesloten, al dan niet in samenspraak met de collega’s uit het eigen dan wel naburige ziekenhuis.

Melding problemen

Transparantie is een groot goed in onze samenleving en het zou daarom misschien meer duidelijkheid scheppen als een melding van dit soort problemen en ‘oplossingen’ mogelijk zou zijn.
Uiteraard zorgen wij ervoor dat vertrouwelijkheid wordt gewaarborgd en hebben we niet de intentie een soort kliklijn in te stellen. Het lijkt ons echter helder dat onze patiënten recht hebben op een inventarisatie van dit soort problemen en signalering van ongelijkheid bij de verstrekking van medicatie. Om die reden heeft het NVMO-bestuur besloten om op de NVMO-website een meldingsformulier aan de rubriek BOM toe te voegen, dat kan worden gebruikt om problemen bij het verstrekken van medicatie te signaleren. We hopen dat er vrijelijk gebruik zal worden gemaakt van deze mogelijkheid en dat op deze wijze een meer actueel inzicht mogelijk zal zijn in actuele problematiek bij de geneesmiddelenverstrekking.

Incidentele gevallen

De NVMO-leden blijken goed op de hoogte te zijn van het oordeel van de commissie BOM en van de 75%-regeling. De problemen bij het verstrekken van nieuwe medicatie lijken van beperkte omvang en regelmatige problemen beperken zich vooral tot een of enkele academische centra. Het lijkt dat de problematiek zich elders (gelukkig) beperkt tot incidentele gevallen. Het is begrijpelijk dat vooral in de centra en categorale ziekenhuizen grotere aantallen patiënten met een bepaalde behandelingsindicatie worden gezien, zodat de budgettaire druk daar groter zal zijn.


Uitslag enquête commissie BOM

De enquête is ingevuld door 169 specialisten (respons: 46 procent), waarvan 162 specialisten regelmatig oncologische patiënten behandelen (tabel 1). Van deze 162 specialisten is 94 procent lid van de NVMO.
37 specialisten ondervonden problemen met het voorschrijven van nieuwe middelen van de kant van directie, apotheker of collega’s (tabel 3).  

  aantal specialisten
Specialist  
Vrijgevestigd 108 (63,9%)
Werkzaam in dienstverband         15 (8,9%)
Werkzaam in academisch of categoraal ziekenhuis    45 (26,6%)
Onbekend 1 (0,6%)
Regelmatig behandelen van oncologische patiënten 
Ja 162 (95,9%)
Nee 7 (4,1%)

 Tabel 1. Overzicht geënquêteerden (n = 169)

  aantal specialisten
Bekend met beoordeling van nieuwe middeleen door de commissie BOM
Ja 148 (91,3%)
Nee 9 (5,6%)
Onbekend 5 (3,1%)
Bekend met beoordeling van nieuwe middelen op NVMO-website
Ja 88 (54,2%)
Nee 69 (42,6%)
Onbekend 5 (3,1%)
Kennisgenomen van de volgende middelen:
Trastuzumab
Ja 132 (81,5%)
Nee 26 (16,0%)
Onbekend 4 (2,5%)
Taxoïden
Ja 143 (88,3%)
Nee 14 (8,6%)
Onbekend 5 (3,1%)
Irinotecan
Ja 134 (82,7%)
Nee 20 (12,3%)
Onbekend 8 (4,9%)
Oxaliplatine
Ja 130 (80,3%)
Nee 25 (15,4%)
Onbekend 7 (4,3%)
Doxorubicine
Ja 108 (66,7%)
Nee 47 (29,0%)
Onbekend 7 (4,3%)
Topotecan
Ja 114 (70,3%)
Nee 38 (23,5%)
Onbekend 10 (6,2%)
Problemen met voorschrijven van deze middelen
Nee, zelden of nooit 121 (74,6%)
Ja, van de kant van onze directie 15 (9,3%)
Ja, van de kant van onze apotheker 13 (8,0%)
Ja, van de kant van mijn collega's 9 (5,6%)
Onbekend 4 (2,5%)
Op de hoogte van de '75%-vergoedingsregeling'
Ja 144(88,8%)
Nee 15(9,3%)
Onbekend 3 (1,9%)

Percentages per werksituatie van de specialisten (n = 162)
Bekendmetbeoordelingvan nieuwemiddelendoorde commissie BOM
Vrijgevestigd 91%
Werkzaam in dienstverband 85%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 93%
Bekendmetbeoordelingvan nieuwemiddelenop NVMO-website
Vrijgevestigd 57%
Werkzaam in dienstverband 54%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 50%
Kennis genomen van de volgende nieuwe middelen:
Trastuzuma
Vrijgevestigd 80%
Werkzaam in dienstverband 77%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 86%
Taxoïden
Vrijgevestigd 89%
Werkzaam in dienstverband 92%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 86%
Irinotecan  
Vrijgevestigd 85%
Werkzaam in dienstverband 77%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 80%
Oxaliplatin  
Vrijgevestigd 83%
Werkzaam in dienstverband 85%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 73%
Doxorubicin  
Vrijgevestigd 64%
Werkzaam in dienstverband 77%
Werkzaamin academisch/categoraal ziekenhuis 68%
Topotecan  
Vrijgevestigd 68%
Werkzaam in dienstverband 77%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 73%
Op de hoogte van de '75%-vergoedingsregeling'  
Vrijgevestigd 90%
Werkzaam in dienstverband 85%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 86%
Problemen met voor schrijven van deze middelen:  
Nee, zelden of nooit  
Vrijgevestigd 78%
Werkzaam in dienstverband 77%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 66%
ja, van de kant van onze directie  
Vrijgevestigd 6%
Werkzaam in dienstverband 8%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 18%
Ja, van de kant van onze apotheker  
Vrijgevestigd 12%
Werkzaam in dienstverband 8%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 0%
Ja, van de kant van mijn collega's  
Vrijgevestigd 2%
Werkzaam in dienstverband 0%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 16%

 Tabel 2. Specialisten die regelmatig oncologische patiënten behandelen (n = 162)   

 

  Problemen bij het voorschrijven van nieuwe middelen met:
  Directie Apotheker Collega's
Aantal keren dat de behandeling niet kan worden voorgeschreven      
Zelden of nooit 4 (26,7%) 5 (38,5%)  4 (44,4%)
Soms, maar < vijfmaal per jaar 9 (60,0%) 7 (53,8%)  4 (44,4%)
Geregeld, > vijfmaal per jaar 2 (13,3%) 1 (7,7%)  1 (11,2%)
Totaal 15 (100%) 13(100%)  9 (100%)

Behandeling niet kunnen voorschrijven (n = 37)
Zelden/nooit
Vrijgevestigd 35%
Werkzaam in dienstverband 50%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 33%
Soms
Vrijgevestigd 60%
Werkzaam in dienstverband 50%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 47%
Geregeld
Vrijgevestigd 0%
Werkzaam in dienstverband 0%
Werkzaam in academisch/categoraal ziekenhuis 20%

Tabel 3. Invloed van directie, apotheker of collega’s op het daadwerkelijk niet kunnen voorschrijven van behandeling (n = 37)    

Meld beperkingen aan de commissie BOM

Via de rubriek BOM op de NVMO-website (www.nvmo.org) kunt u eenvoudig via een online meldingsformulier beperkingen bij de verstrekking van geïndiceerde medicatie aan de commissie BOM doorgeven. Het meldingsformulier staat tevens op pagina 37 van dit nummer. Alle beoordelingen van de commissie BOM zijn bovendien in deze rubriek in PDF-formaat te raadplegen en te downloaden.